Што ж такое мелкая маторыка?
Мелкая маторыка – здольнасць маніпуляваць дробнымі прадметамі, перадаваць аб'екты з рук у рукі, а таксама выконваць задачы, якія патрабуюць скаардынаванай працы вачэй і рук. Мелкая маторыка злучана з нервовай сістэмай, зрокам, увагай, памяццю і ўспрыманнем дзіцяці. Таксама навукоўцы даказалі, што развіццё мелкай маторыкі і развіццё мовы вельмі цесна злучаны.
А тлумачыцца гэта вельмі проста. У галаўным мозгу чалавека ёсць цэнтры, якія адказваюць за мову і рухі пальцаў. Размешчаны яны вельмі блізка. Таму, развіваючы мелкую маторыку, мы актывіруем зоны, якія адказваюць за станаўленне дзіцячай мовы, павышаюць працаздольнасць дзіцяці, яго ўвагу, разумовую актыўнасць, інтэлектуальную і творчую дзейнасць.
Актуальнасць.
На пачатковым этапе жыцця менавіта мелкая маторыка адлюстроўвае тое, як развіваецца дзіця, сведчыць пра яго інтэлектуальныя здольнасці. Дзеці з дрэнна развітай ручной маторыкай абыяк трымаюць лыжку, аловак, не могуць зашпіляць гузікі, шнураваць чаравікі. Ім бывае цяжка сабраць рассыпаныя дэталі канструктара, працаваць з пазламі, з лічыльнымі палачкамі, мазаікай. Яны адмаўляюцца ад любімых іншымі дзецьмі лепкі і аплікацыі, не паспяваюць за дзецьмі на занятках.
Мэта: развіццё мелкай маторыкі і каардынацыі рухаў рук у дзяцей дашкольнага ўзросту праз розныя віды дзейнасці; удасканаленне ўмоў для развіцця мелкай маторыкі пальцаў рук, дзяцей дашкольнага ўзросту.
Задачы:
-фарміраваць каардынацыю і дакладнасць рухаў рукі і вачэй, гнуткасць рук, рытмічнасць;
- развіваць мелкую маторыку пальцаў, пэндзляў рук;
- палепшыць агульную рухальную актыўнасць;
- садзейнічаць нармалізацыі маўленчай функцыі;
-развіваць уяўленне, лагічнае мысленне, ўвагу, зрокавае і слыхавое ўспрыманне, творчую актыўнасць.
Прапаную вашай увазе гульні і практыкаванні на развіццю мелкай маторыкі якімі можна займацца і дома.
Гульні з гузікамі
Развіццю пальцаў рук спрыяюць не толькі пальчыкавая гімнастыка, але і разнастайныя дзеянні з прадметамі. Розныя выгляды мазаік ці гульні з гузікамі, развіваюць увагу, успрыманне.
Маляванне па манных крупах, на грачаных крупах
Можна маляваць па манных крупах, па грачаных крупах. Створаная дзіцем карціна з гэтых сыпкіх матэрыялаў з'яўляецца творчым прадуктам, і развівае пачуццёвае ўспрыманне, фантазію і ўяўленне.
Збіранне разразных малюнкаў, пазлаў, кубікаў
Гэтыя гульні развіваюць зрокавае ўспрыманне, прасторавую арыентоўку, зрокава - рухальную каардынацыю.
Аплікацыя
Пры дапамозе аплікацый развіваецца не толькі мелкая маторыка. Дзіця, выконваючы аплікацыю, зможа параўноўваць постаці вялікія і маленькія, шырокія і вузкія, доўгія і кароткія, цёмныя і светлыя.
Гульні з прышчэпкамі
Таксама можна гуляць з прышчэпкамі для развіцця ў дзяцей творчага ўяўлення, лагічнага мыслення, замацавання колеру, рахунку.
Перакатванне алоўка ў далонях
Перакатванее алоўка ў далонях спрыяе стымуляцыі біялагічна актыўных кропак, танізіраванню арганізма ў цэлым.
Маляванне і размалёўванне алоўкамі
Менавіта алоўкі, а не фарбы ці фламастары, “прымушаюць” мышцы рукі напружвацца, прыкладваць сілы для таго, каб пакінуць на паперы след. Дзіця павінна вучыцца рэгуляваць сілу націску, для таго, каб правесці лінію, той ці іншай таўшчыні. Падчас малявання ў дзяцей развіваюцца не толькі ўяўленні, творчасць, паглыбляецца эмацыйнае стаўленне да рэчаіснасці, але фарміруюцца элементарныя графічныя ўменні, неабходныя для развіцця ручнога спрыту, засваенні ліста. Малюючы, дзеці вучацца правільна звяртацца з графічным матэрыялам і асвойваюць розную выяўленчую тэхніку, у іх развіваецца дробная мускулатура рукі. Неабходна вучыць дзяцей размалёўваць акуратна, не выходзячы за контуры намаляваных прадметаў, раўнамерна наносячы патрэбны колер.
Лепка
Падчас заняткаў у дзяцей развіваецца мелкая маторыка пальцаў і ўяўленне, яны вучацца каардынаваць рухі рук і набываюць новы сэнсарны досвед, вучацца даводзіць працу да канца. Заняткі спрыяюць развіццю эмацыйнай спагадлівасці, развіццю самастойнасці, настойлівасці, акуратнасці, працавітасці, фарміраванню ўменняў і навыкаў у лепцы.
Шнураванне
Такія гульні развіваюць прасторавую арыентоўку, увагу, фарміруюць навыкі шнуравання, развіваюць творчыя здольнасці, спрыяюць развіццю дакладнасці вокамера, паслядоўнасці дзеянняў.
Заданняў і практыкаванняў, накіраваных на развіццё мелкай маторыкі вельмі шмат, калі дадлучыць фантазію і ўяўленне, прыдумаць іх можна бясконца. Тут галоўнае ўлічваць індывідуальныя асаблівасці кожнага дзіцяці, яго ўзрост, настрой, жаданне і магчымасці. Наша задача падтрымаць дзіця, пры неабходнасці аказаць дапамогу, і вядома быць цярплівымі і спакойнымі. Бо ўмелымі пальцы стануць не адразу. Каб зацікавіць дзіця і дапамагчы яму авалодаць новай інфармацыяй, трэба ператварыць навучанне ў гульню, не забываць хваліць дзіця.
Сістэматычная і планамерная праца па развіццю мелкай маторыкі рук у дзяцей спрыяе фарміраванню мовы, інтэлектуальных здольнасцей, добра ўплывае на развіццё мовы, а самае галоўнае- спрыяе захаванню фізічнага і псіхічнага здароўя дзіцяці.
Літаратура: Інтэрнэтсайт “Метадычныя рэкамендацыі для выхавальнікаў”
